Środki ochrony roślin przez jednych uznawane są za przekleństwo, dla innych stanowią zaś oręż w walce z chwastami, szkodnikami, czy grzybami. Substancje chemiczne stosowane w wielu środkach ochrony roślin bardzo często cieszą się złą sławą. Czasami jednak ich stosowanie jest zasadne i nieuniknione.
Warto pamiętać, że środki ochrony roślin z założenia mają przede wszystkim służyć rozwojowi i ochronie plonów, ale z drugiej strony, ich nadmierne lub nieumiejętne stosowanie może bardzo zaszkodzić środowisku naturalnemu i człowiekowi. Wybierając preparaty do ochrony roślin należy zwracać szczególną uwagę na ich skład. Warto również stosować je z umiarem, w myśl zasady, im mniej, tym lepiej.
W poniższym tekście przedstawiamy najbardziej istotne i przydatne informacje dotyczące chemicznej ochrony roślin, rodzaje środków ochrony roślin oraz zasady ich użytkowania. Warto się z nimi zapoznać.
Czym są środki ochrony roślin? Kiedy i jak należy je stosować?
Środki ochrony roślin to zarówno mieszaniny związków chemicznych, jak również kultury żywych organizmów. Wspólną cechą jednych i drugich jest posiadanie w swoim składzie właściwości chroniących rośliny przed szkodnikami. W zależności od składu, substancje te mogą również w pewnym stopniu regulować wzrost i procesy biologiczne zachodzące w roślinach. W ogólnej nomenklaturze środków ochrony roślin przyjęła się popularna nazwa – pestycydy – jednak ta definicja nie jest do końca trafna.
Ze względu na skład oraz zastosowanie środków ochrony roślin możemy dokonać podziału na cztery podstawowe kategorie:
- herbicydy – środki stosowane do usuwania niepożądanych roślin,
- zoocydy – substancje zwalczające żywe organizmy, na przykład owady, nicienie lub ślimaki,
- fungicydy – środki zwalczające chorobotwórcze grzyby u roślin,
- synergetyki – środki wzmacniające działanie innych preparatów ochrony roślin.
Jak stosować środki ochrony roślin?
Odpowiedź na to pytanie jest krótka i rzeczowa: z rozsądkiem i z umiarem. Należy zawsze mieć na uwadze fakt, że środki ochrony roślin, choć potrzebne, mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi oraz dla środowiska naturalnego, również dla tych organizmów żywych, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju roślin. Bardzo ważna jest również karencja, czyli minimalny czas, który musi upłynąć od momentu użycia środków ochrony roślin do ich zbiorów.
Ponadto należy przestrzegać kilku podstawowych zasad, zanim przystąpimy do wykonania oprysku substancjami chemicznymi:
- Dokładne rozpoznanie choroby lub szkodników i dobór odpowiedniego preparatu, co pozwoli zredukować ilość oprysków do niezbędnego minimum.
- Dokładne czytanie etykiet – stanowczo unikajmy tych preparatów, które mogą szkodzić owadom zapylającym.
- Zapoznanie się z instrukcją obsługi przed użyciem każdego preparatu i postępowanie ściśle według zasad, takich jak odmierzanie, dawkowanie oraz termin i pora stosowania (opryski zaleca się wykonywać podczas słonecznych i bezwietrznych dni).
- Stosowanie odzieży ochronnej – do niezbędnego minimum należą rękawice, kalosze, maseczka i okulary.
- Pozostałości środków chemicznych należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci, w oryginalnym opakowaniu. Nie wolno wylewać niezużytego środka na ziemię, do kanalizacji ani do kubłów z odpadami komunalnymi. Odbiorem substancji niebezpiecznych zajmują się sklepy prowadzące ich sprzedaż
W jakich formach produkowane są środki ochrony roślin?
Środki ochrony roślin dostępne na rynku sprzedawane są w formie aerozoli, granulek lub specjalnych zapraw. Poniżej przedstawimy zalety i wady poszczególnych form preparatów.
– Aerozole – ze względu na ich płynną formę, bardzo łatwo i precyzyjnie rozpylają się na roślinie. Ich minusem jest możliwość stosowania jedynie na niewielkich powierzchniach. Dlatego najczęściej stosowane są jako preparaty służące do ochrony roślin doniczkowych oraz niewielkich roślin ogrodowych.
– Opryski – są bardziej wydajne i mają większy zasięg działania niż aerozole. Jednak przed ich użyciem należy uprzednio wymieszać je z wodą w odpowiedniej proporcji.
– Kryształki i granulaty – należą do tak zwanych suchych środków ochrony roślin, najczęściej stosuje się je do zwalczania szkodników glebowych. Po rozsypaniu preparatu na glebie, uwalniane są z niego środki aktywne, które trują szkodniki. Niestety, środki te mogą one potencjalnie zagrozić również innym żywym organizmom poprzez ich przypadkowe spożycie.
– Przynęty – występują w formie proszku, który miesza się z substancjami wabiącymi szkodniki. Po spożyciu wykazują bardzo silne właściwości toksyczne dla organizmów.
– Zaprawy – występują w formie proszku, gęstej cieczy lub pasty, następnie miesza się je z ziarnami przed ich zasianiem. Zaprawione nasiona zyskują większą odporność na szkodniki, jednak stosowanie zaprawy może zmienić naturalny kolor ziaren.
Czy środki ochrony roślin można mieszać z nawozami?
Mieszanie środków ochrony roślin z nawozami jest bardzo popularnym i ekonomicznym rozwiązaniem. Ta metoda nosi specyficzną nazwę „tank-mix” – pozwala zaoszczędzić koszty oraz cenny czas poświęcony na pielęgnację roślin. Jednak z logistycznego punktu widzenia, jest to metoda wymagająca zaangażowania, precyzji oraz doświadczenia. Samodzielne tworzenie mieszanin środków ochrony roślin z nawozem wymaga precyzji oraz dokładnego zapoznania się z zaleceniami lub zakazami producenta. Często są one dość specyficzne – dotyczą na przykład stopnia twardości lub temperatury wody stosowanej do rozcieńczania preparatu. Ogromne znaczenia dla bezpieczeństwa oraz dla efektywności preparatu ma kolejność mieszania środków ochrony roślin. Mieszanie rozpoczynamy od preparatów stałych, poprzez gęste emulsje, kończąc preparatach w formie wodnej lub koncentratach przeznaczonych do mieszania z wodą. Kolejną ważną kwestią jest wybór terminu nawożenia, który będzie również korzystny dla zastosowania środka ochrony roślin.
Wybierając środki ochrony roślin zwracajmy uwagę na ich skład oraz działanie. Powinny one przede wszystkim działać w sposób wybiórczy i nietoksyczny dla innych organizmów. Ważna jest również łatwość utrzymania i przechowywania oraz możliwość łączenia się z innymi substancjami stosowanymi do pielęgnacji roślin.
Należy również kupować wyłącznie zarejestrowane środki, które zostały legalnie wprowadzone do sprzedaży. Zyskujemy w ten sposób gwarancję, że poziom toksyczności oraz działanie substancji aktywnej zostały starannie sprawdzone w klimacie i rolnictwie polskim.
Źródło: https://www.koppert.pl
